Postacie Bitwy Warszawskiej

Polska

JÓZEF PIŁSUDSKI

Jeden z ojców polskiej niepodległości w 1918 roku, uznawany przez większość historyków za głównego autora Zwycięstwa z 1920 roku.

Urodził się 5 grudnia 1867 roku w Zułowie na Wileńszczyźnie w rodzinie o silnych tradycjach patriotycznych i niepodległościowych. W 1885 roku podjął studia medyczne na Uniwersytecie Charkowskim, gdzie związał się z rewolucyjną organizacją Narodnaja Wola. Dwa lata później został aresztowany pod zarzutem udziału w spisku na życie cara i skazany na pięcioletnią zsyłkę w głąb Rosji. Do Wilna powrócił w 1892 roku, gdzie rozpoczął działalność w Polskiej Partii Socjalistycznej. Piłsudski wraz ze swymi współpracownikami wierzył, że rewolucyjna działalność ruchu robotniczego doprowadzi nie tylko do przemian społeczno-gospodarczych, ale także do odzyskania przez Polskę niepodległości. W 1900 roku został ponownie aresztowany. W więzieniu symulował chorobę psychiczną, w związku z czym został przewieziony do szpitala psychiatrycznego w Petersburgu, z którego zbiegł.

TADEUSZ ROZWADOWSKI

Generał Wojska Polskiego, jeden z ojców planów Bitwy Warszawskiej. Polityczni krytycy Józefa Piłsudskiego uznają go za głównego autora Zwycięstwa z 1920 roku.

Urodził się 19 maja 1866 roku w Babinie w rodzinie o tradycjach wojskowych. W latach 1882-1886 studiował w Wiedniu na Wojskowej Akademii Technicznej, które ukończył jako najlepszy absolwent swojego rocznika. Studnia kontynuował w wiedeńskiej Szkole Wojennej. W trakcie I wojny światowej dowodził XII Brygadą Artylerii Austro-Węgier, a od 1918 roku służył w Wojsku Polskim – w szczególności zasłużył się w trakcie wojny polsko-ukraińskiej sprawując rządy we Lwowie oraz skutecznie dowodząc jego obroną. Józef Piłsudski uczynił go następnie Szefem Polskiej Misji Wojskowej w Paryżu, co jednak nie spodobało się samemu Rozwadowskiemu, który chciał uczestniczyć w zmaganiach wojennych, a nie działaniach dyplomatycznych.

JÓZEF HALLER

Generał Józef Haller urodził się 13 sierpnia 1873 roku w Jurczycach koło Krakowa. W 1890 roku wstąpił do korpusu kadetów. Z armią związany do 1910 roku, kiedy otrzymał urlop długoterminowy, a następnie przeszedł w stan spoczynku. Zaczął współpracować z ruchem spółdzielczym i skautowskim, jednak wraz z wybuchem I wojny światowej został zmobilizowany do armii. Podczas Wielkiej Wojny walczył po stronie austriackiej w Legionach Polskich, a następnie zmienił front i stając na czele 5 Dywizji Strzelców Polskich połączył się z jednostkami polskimi walczącymi po stronie Rosji. W wyniku bitwy pod Kaniowem 11 maja 1918 roku jednostka Hallera została rozbita przez Niemców, on sam zaś, pod fałszywym nazwiskiem, przedostał się do Moskwy gdzie próbował formować polskie formacje.

EDWARD RYDZ-ŚMIGŁY

Edward Rydz-Śmigły urodził się 11 marca 1886 roku w Brzeżanach. Studiował na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie oraz na Uniwersytecie Jagiellońskim. Należał do Związku Walki Czynnej oraz Związku Strzeleckiego. W okresie I wojny światowej walczył w Legionach Polskich.

Podczas wojny polsko-bolszewickiej brał udział w wyzwoleniu Dyneburga oraz w wyprawie kijowskiej. Podczas odwrotu był dowódcą Frontu Południowo-Wschodniego oraz Frontu Środkowego. 6 sierpnia 1920 roku Marszałek Piłsudski powierzył mu rolę dowódcy Frontu Środkowego, który dokonuje uderzenia znad Wieprza. Swoimi działaniami doprowadza do odcięcia odwrotu wojsk Tuchaczewskiego.

FRANCISZEK LATINIK

Urodzony 17 lipca 1864 roku w Tarnowie generał Franciszek Latinik był wojskowym gubernatorem stolicy w trakcie Bitwy Warszawskiej.

Ukończył Szkołę Kadetów Piechoty w Łobzowie. W okresie I wojny światowej służył w armii austro-węgierskiej a po zakończeniu Wielkiej Wojny wstąpił do Wojska Polskiego. W 1919 roku brał udział w krótkotrwałym konflikcie pomiędzy Polską a Czechosłowacją o Śląsk Cieszyński. W obliczu nadciągających sił bolszewickich został przeniesiony do Frontu Północnego gdzie objął dowództwo nad 1 Armią. Wystosował też wniosek o mianowanie go wojskowym gubernatorem Warszawy, który został rozpatrzony pozytywnie. Łączył on obowiązki dowódcy wojskowego i zwierzchnika administracji cywilnej.

WŁADYSŁAW SIKORSKI

Urodzony 20 maja 1881 roku w Tuszowie Narodowym. Ukończył studia na Politechnice Lwowskiej, a następnie w latach 1904-1905 odbył służbę wojskową w armii austro-węgierskiej. Następnie związał się z Polską Partią Socjalistyczną oraz tworzył konspiracyjny Związek Walki Czynnej oraz Związek Strzelecki. Podczas I wojny światowej służył w armii austriackiej, jednak w 1918 roku jego oddział przeszedł na stronę rosyjską i połączył się z formacją Józefa Hallera. Po odzyskaniu niepodległości organizował odsiecz dla Lwowa broniącego się przed Ukraińcami.

WINCENTY WITOS

Urodził się w 1874 roku w Wierzchosławicach. W okresie zaborów pełnił rolę jednego z twórców polskiego ruchu ludowego. Wraz z końcem I wojny światowej stanął na czele Polskiej Komisji Likwidacyjnej, tymczasowego organu polskiej administracji na Śląsku Cieszyńskim.

W 1919 roku został posłem Sejmu Ustawodawczego, będąc jednym z najważniejszych parlamentarzystów. Tymczasem polskie klęski na froncie w 1920 roku oraz zbliżający się w kierunku Warszawy bolszewicy sprawiły, że pojawiła się potrzeba zmobilizowania polskich chłopów ażeby wstąpili do Wojska Polskiego. W tym celu powołano Rząd Obrony Narodowej, na czele którego stanął Wincenty Witos. Swoim wezwaniem do obrony Ojczyzny sprawił, że polska wieś masowo ruszyła do obrony Warszawy.

Rosja bolszewicka

MICHAIŁ TUCHACZEWSKI

Urodził się w 1874 roku w Wierzchosławicach. W okresie zaborów pełnił rolę jednego z twórców polskiego ruchu ludowego. Wraz z końcem I wojny światowej stanął na czele Polskiej Komisji Likwidacyjnej, tymczasowego organu polskiej administracji na Śląsku Cieszyńskim.Urodzony 16 lutego 1893 roku dowódca, służący pierwotnie w Armii Imperium Rosyjskiego, a następnie Armii Czerwonej. W trakcie rosyjskiej wojny domowej odniósł szereg zwycięstw nad oddziałami Białej Gwardii.

W wojnie polsko-bolszewickiej dowodził Frontem Zachodnim. Wykorzystując błędy popełniane przez Wojsko Polskie w lecie 1920 roku błyskawicznie doprowadził oddziały bolszewickie pod polską stolicę. Dowodził siłami Armii Czerwonej w Bitwie Warszawskiej, a następnie w bitwie pod Niemnem. O porażkę oskarżał Stalina, który wbrew rozkazom nie przerzucił swoich sił pod polską stolicę.

SIEMION BUDIONNY

Urodzony 25 kwietnia 1883 roku koło Rostowa karierę wojskową rozpoczął w 1903 roku szybko zasłynął jako wybitny jeździec. Z armii carskiej trafił do Armii Czerwonej, w której stworzył konny oddział pod swoim dowództwem, który zyskał miano 1 Armii Konnej. Podczas rosyjskiej wojny domowej żołnierze dowodzeni przez Budionnego zasłynęli z okrucieństwa i brutalności. W wojnie polsko-bolszewickiej została ona skierowana przeciwko Wojsku Polskiemu znajdującemu się na Ukrainie. Budionny brał udział w wielu znanych bitwach wojny w 1920 roku, nie dotarł jednak na czas do Warszawy i nie wspomógł Michaiła Tuchaczewskiego.

FELIKS DZIERŻYŃSKI

Urodzony 11 września 1877 roku w polskiej rodzinie szlacheckiej Feliks Dzierżyński stał się jednym z ojców bolszewickiego terroru. Zaangażowany w działalność rewolucyjną po przejęciu rządów w Rosji przez komunistów zorganizował tajną policję polityczną CzeKa, która rozpoczęła krwawe prześladowania przeciwników nowych rządów.

GAJA GAJ

Urodzony 18 lutego 1887 roku radziecki dowódca ormiańskiego pochodzenia. Dowódca 3 Korpusu Kawalerii podczas wojny polsko-bolszewickiej.

Od młodości prowadził działalność antycarską, za którą został skazany na 5 lat więzienia. W 1914 roku został zmobilizowany do armii carskiej. W 1917 roku dowodził oddziałem bolszewickiej bojówki Gwardii Czerwonej (na bazie której stworzono Armię Czerwoną). Brał udział w rosyjskiej wojnie domowej, między innymi w walkach przeciwko oddziałom Denikina.

Przewiń do góry