Tadeusz Rozwadowski

Tadeusz Rozwadowski

Generał Wojska Polskiego, jeden z ojców planów Bitwy Warszawskiej. Polityczni krytycy Józefa Piłsudskiego uznają go za głównego autora Zwycięstwa z 1920 roku

Urodził się 19 maja 1866 roku w Babinie w rodzinie o tradycjach wojskowych. W latach 1882-1886 studiował w Wiedniu na Wojskowej Akademii Technicznej, które ukończył jako najlepszy absolwent swojego rocznika. Studnia kontynuował w wiedeńskiej Szkole Wojennej. W trakcie I wojny światowej dowodził XII Brygadą Artylerii Austro-Węgier, a od 1918 roku służył w Wojsku Polskim – w szczególności zasłużył się w trakcie wojny polsko-ukraińskiej sprawując rządy we Lwowie oraz skutecznie dowodząc jego obroną. Józef Piłsudski uczynił go następnie Szefem Polskiej Misji Wojskowej w Paryżu, co jednak nie spodobało się samemu Rozwadowskiemu, który chciał uczestniczyć w zmaganiach wojennych, a nie działaniach dyplomatycznych.

W Paryżu wielokrotnie swoimi działaniami wpływał na pozytywne ruchy Francji wobec Polski, prowadził też rozmowy z gen. Johnem Pershingiem z Amerykańskich Sił Ekspedycyjnych we Francji na temat utworzenia, wspierającego Wojsko Polskie, Legionu Amerykańskiego. Ostatecznie planom tym sprzeciwił się Józef Piłsudski, a inicjatywa została ograniczona do udziału amerykańskich pilotów w Eskadrze Kościuszkowskiej. Rozwadowski wpłynął na utrzymanie zachodnich dostaw broni do Polski oraz pozytywne stosunki polsko-rumuńskie. Prowadził także rozmowy z przedstawicielami Stolicy Apostolskiej oraz Włoch w sprawie sytuacji na froncie polsko-bolszewickim.

W związku z pogarszającą się sytuacją Wojska Polskiego Rozwadowski wrócił do Polski i 22 lipca 1920 roku został Szefem Sztabu Generalnego. Zaczął on przygotowywać plan obrony stolicy, zakładający przeprowadzenie przeciwnatarcia na przedpolu Bugu i Narwi. Jednocześnie przygotowywać plan zakładający przegrupowanie polskich oddziałów na linii Wisły, który w nocy z 5 na 6 sierpnia przedstawił Józefowi Piłsudskiemu. Przewidywano dwa potencjalne miejsca koncentracji wojsk, z których Wojsko Polskie miało dokonać kontrnatarcia. Pierwsza opcja zakładała uderzenie z okolic Karczewa w kierunku Mińska Mazowieckiego, druga z kolei przewidywała ograniczoną akcję manewrową wychodzącą z okolic Garwolina, z równoczesnym uderzeniem wojsk wzmocnionego Frontu Północnego. Ostatecznie, po niewielkich modyfikacjach dokonanych przez Piłsudskiego (zmianie dyslokacji wojsk na rejon dolnego i górnego Wieprza) plany te wcielono w życie wydając rozkaz do przegrupowania nr 8358/III.

Rozwadowski uważał jednak, że siła wojsk znajdujących się na północy pod dowództwem gen. Władysława Sikorskiego jest niedostateczna, a także, że rozkaz 8358/III mógł zostać przechwycony przez bolszewicki wywiad. W nocy z 8 na 9 sierpnia 1920 roku Rozwadowski wydał rozkaz operacyjny nr 10 000, który ostatecznie modyfikował plany obrony Warszawy. W celu zachowania tajemnicy został on ręcznie spisany przez Rozwadowskiego oraz przedstawiony dowódcom do wglądu.

Podczas Bitwy Warszawskiej Rozwadowski i Piłsudski współpracowali ze sobą. Kilka lat później stanęli przeciwko sobie – Tadeusz Rozwadowski był jednym z głównych dowódców którzy przeciwstawili się Józefowi Piłsudskiemu w maju 1926 roku broniąc demokratycznego rządu. Po przejęciu władzy przez Piłsudskiego Rozwadowski na kilka miesięcy został aresztowany, podupadł na zdrowiu, i zmarł 18 października 1928 roku.

Przewiń do góry